Chứng khoán phái sinh ngày càng được nhiều nhà đầu tư quan tâm và tìm hiểu. Vậy chứng khoán phái sinh là gì? Hãy cùng theo dõi bài viết của Nhân Hòa để hiểu hơn về chứng khoán phái sinh nhé!
Chứng khoán phái sinh là gì?
Chứng khoán phái sinh là gì?
Chứng khoán phái sinh là các công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở nhằm nhiều mục tiêu khác nhau như phân tán rủi ro, bảo vệ lợi nhuận và tạo lợi nhuận. Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh được chia thành 2 dạng chính. Đó là hàng hóa như thực phẩm/nông sản,… hoặc công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất,…
Nói một cách dễ hiểu, tại thị trường Việt Nam, chứng khoán phái sinh là 1 sản phẩm cho phép bạn đặt cược vào cửa tăng hoặc giảm của chỉ số VN30. Nếu chỉ số VN30 thay đổi đúng như kỳ vọng bạn sẽ thu được lợi nhuận. Sản phẩm phái sinh này có tên chính xác là hợp đồng tương lai chỉ số VN30.
>>> Xem thêm: Chơi chứng khoán là gì? [KIẾN THỨC CHO NGƯỜI MỚI]
Đặc điểm của chứng khoán phái sinh là gì?
Đặc điểm của chứng khoán phái sinh là gì?
Mỗi loại chứng khoán phái sinh sẽ được thành lập dựa trên tối thiểu một loại tài sản cơ sở, trong đó giá trị của nó gắn liền với giá trị của phần tài sản cơ sở đó.
Loại chứng khoán này không phải để xác nhận quyền sở hữu với tài sản cơ sở. Đây chỉ là sự cam kết về nghĩa vụ và quyền giữa hai bên tham gia vào hợp đồng khi có những phát sinh trong tương lai.
Chứng khoán phái sinh được xem là công cụ gắn liền với đòn bẩy tài chính. Do đó, việc đầu tư vào loại chứng khoán này chủ yếu là mang tính chất đầu tư vào sự biến động thị giá của tài sản chứ không đầu tư vào bất kỳ một loại tài sản thực tế nào.
Phân loại chứng khoán phái sinh
– Hợp đồng kỳ hạn
Là một thỏa thuận giữa hai bên tham gia để mua và bán một loại tài sản ở một thời điểm nhất định trong tương lai. Mức giá được xác định trước ngay ở thời điểm hiện tại
– Hợp đồng tương lai
Là hợp đồng kỳ hạn được chuẩn hóa, niêm yết và giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán
Phân loại chứng khoán phái sinh
– Hợp đồng quyền chọn
Người nắm giữ hợp đồng quyền chọn có quyền, nhưng không có nghĩa vụ, mua hoặc bán một loại tài sản cơ sở tại một thời điểm nhất định trong tương lai theo mức giá được xác định trước. Người bán hợp đồng có nghĩa vụ thực hiện giao dịch khi người nắm giữ hợp đồng chọn thực hiện quyền. Hợp đồng quyền chọn bao gồm quyền chọn mua và quyền chọn bán
– Hợp đồng hoán đổi
Hợp đồng hoán đổi là một thỏa thuận giữa hai bên về việc hoán đổi các dòng tiền phát sinh từ các công cụ tài chính trong tương lai. Hợp đồng sẽ quy định rõ thời điểm hoán đổi dòng tiền và phương pháp tính toán cụ thể
Trong đó, hợp đồng tương lai sẽ là sản phẩm chứng khoán phái sinh đầu tiên được niêm yết và giao dịch trên thị trường Việt Nam. Cụ thể là Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu (VN30 và HNX30) và Hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ (kỳ hạn 5 năm). Các sản phẩm này được lựa chọn trước tiên do tính chất sản phẩm đơn giản, tài sản cơ sở đều là các công cụ có độ rủi ro thấp và có tính đại diện cao. Nguyên tắc giao dịch hợp đồng tương lai cũng không quá khác biệt so với giao dịch cổ phiếu trên thị trường cơ sở.
>>> Xem thêm: Midcap là gì? Có nên đầu tư cổ phiếu Midcap không?
Sự khác biệt giữa chứng khoán cơ sở và chứng khoán phái sinh là gì?
| Đặc điểm | Chứng khoán cơ sở | Chứng khoán phái sinh |
| Thị trường giao dịch | Thị trường giao ngay | Thị trường phái sinh, giao tương lai |
| Khối lượng phát hành/ niêm yết | Có giới hạn (phụ thuộc vào tổ chức phát hành) | Không giới hạn |
| Bán khống chứng khoán | Bị cấm hoặc bị hạn chế tại một số thị trường | Tham gia vị thế bán mà không cần có tài sản cơ sở |
| Số tiền cần để giao dịch | Bằng tổng giá trị chứng khoán muốn mua. Đảm bảo có đủ tiền để mua tổng số chứng khoán cần mua | Một phần giá trị chứng khoán phái sinh. Người mua/ bán sử dụng ký quỹ, đặt cọc một phần giá trị tài sản nhằm đảm bảo nghĩa vụ thanh toán trong tương lai |
| Thời điểm thanh toán/ chuyển giao chứng khoán | Ngay sau khi giao dịch | Một thời điểm nhất định trong tương lai |
| Ngày giao dịch đầu tiên | Ngày đầu tiên chứng khoán cơ sở được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán. | – Ngày đầu tiên mã hợp đồng tương lai được niêm yết
– Mã hợp đồng tương lai được tự động niêm yết sau khi một mã cũ đáo hạn |
| Số mã giao dịch | Mỗi mã giao dịch tương ứng với một loại cổ phiếu/ trái phiếu/ chứng chỉ quỹ niêm yết | Mỗi hợp đồng có nhiều mã giao dịch. Mỗi mã giao dịch tương ứng với một tháng đáo hạn |
| Ngày giao dịch cuối cùng | Ngày trước khi chứng khoán cơ sở hủy niêm yết (tự nguyện hoặc bắt buộc) | – Ngày cuối cùng mã hợp đồng tương lai có giá trị và được niêm yết
– Sau ngày giao dịch cuối cùng của mã hợp đồng tương lai cũ. Mã hợp đồng tương lai cũ được tự động hủy niêm yết và thay thế bằng mã hợp đồng tương lai có thời điểm đáo hạn mới. |
| Chu kỳ thanh toán | T+n: sau khi mua chứng khoán, nhà đầu tư chỉ có thể bán chứng khoán đó sau n ngày giao dịch | Lãi/lỗ được xác định hằng ngày. Để tiếp tục nắm giữ vị thế, bắt buộc phải đạt mức ký quỹ duy trì |
| Hình thức thanh toán | Chuyển giao vật chất: bên bán có nghĩa vụ giao chứng khoán để chuyển cho bên mua | – Ít chuyển giao vật chất, nếu có thì chỉ diễn ra vào thời điểm thanh toán cuối cùng
– Đa phần thanh toán bằng tiền: chuyển giao giá trị chênh lệch |
Các bước giao dịch chứng khoán phái sinh là gì?
Các bước giao dịch chứng khoán phái sinh là gì?
– Bước 1: Mở tài khoản giao dịch CKPS
Để giao dịch chứng khoán phái sinh, trước tiên nhà đầu tư phải có một tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh riêng
– Bước 2: Nộp ký quỹ ban đầu
Trước khi tham gia thị trường CKPS, nhà đầu tư cần phải thanh toán ký quỹ theo quy định của trung tâm hoán đổi và thanh toán bù trừ
– Bước 3: Giao dịch CKPS trên Sở giao dịch chứng khoán
Tiến hành đặt lệnh giao dịch
– Bước 4: Thanh toán bù trừ
Cuối mỗi ngày giao dịch, nhà đầu tư tham gia thị trường chứng khoán phái sinh phải thanh toán toàn bộ lãi và lỗ phát sinh theo giá thực tế của hợp đồng tương lai tại ngày đó
>>> Xem thêm: Bluechip là gì? Có nên đầu tư cổ phiếu Bluechip hay không?
Kết luận
Hy vọng, các nhà đầu tư đã hiểu được về khái niệm chứng khoán phái sinh là gì. Từ đó, giúp các bạn có thể thêm được một sự lựa chọn mới trong quá trình đầu tư chứng khoán. Gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trong tương lai.
+ Fanpage: https://www.facebook.com/nhanhoacom
+ Chỉ đường: https://g.page/nhanhoacom
+ Chương trình khuyến mãi mới nhất: https://nhanhoa.com/khuyen-mai.html
————————————————————
CÔNG TY TNHH PHẦN MỀM NHÂN HÒA
Hotline: 1900 6680
Trụ sở chính: Tầng 4 – Tòa nhà 97-99 Láng Hạ, Đống Đa, Hà Nội
Tel: (024) 7308 6680 – Email: sales@nhanhoa.com
Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh: 270 Cao Thắng (nối dài), Phường 12, Quận 10, Tp.HCM
Tel: (028) 7308 6680 – Email: hcmsales@nhanhoa.com
Chi nhánh Vinh – Nghệ An: Tầng 2 Tòa nhà Sài Gòn Sky, ngõ 26 Nguyễn Thái Học, phường Đội Cung, TP. Vinh, Nghệ An
Email: contact@nhanhoa.com